ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ 8η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ 8η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Αποφασισμένοι να διαφυλάξουν την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά του νομού Ιωαννίνων εμφανίζονται οι φορείς της περιοχής, μετά τα αλλεπάλληλα κρούσματα διαρρήξεων σε εκκλησίες και μοναστήρια τα τελευταία δύο χρόνια.Σε εξέλιξη βρίσκονται τρεις πρωτοβουλίες, κάτι που αναμφίβολα καταγράφεται ως θετικό γεγονός, έστω κι αν φαίνεται πως υπάρχει έλλειψη συντονισμού και διαφορετικές οπτικές αντιμετώπισης του όλου ζητήματος.Όλοι συμφωνούν πως το πρώτο βήμα για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από σπείρες που διοχετεύουν θρησκευτικά κειμήλια σε συλλέκτες, είναι η καταγραφή των εικόνων, καθώς μέχρι σήμερα πολλές δεν είναι καταγεγραμμένες και ακόμη και σε περίπτωση που εντοπιστούν, δε θα είναι εύκολο να αναγνωριστούν.Πρωτοβουλία για την καταγραφή έχει ξεκινήσει η 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων από το 2008, όταν τα κρούσματα διαρρήξεων αυξήθηκαν κατακόρυφα. Ήδη έχουν καταγραφεί πολλές δεκάδες εικόνες, ωστόσο το έργο των αρχαιολόγων είναι εξαιρετικά δύσκολο με δεδομένο ότι υπάρχει μια τουλάχιστον εκκλησία σε κάθε χωριό με πλήθος σπάνιων εικόνων από τους περασμένους αιώνες.Το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια για πιο συστηματική καταγραφή και τρεις αρχαιολόγοι της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με αυτό το αντικείμενο.Παράλληλα, από τον περασμένο Απρίλιο η διευθύντρια της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Βαρβάρα Παπαδοπούλου έχει στείλει έγγραφο στην Αστυνομική Διεύθυνση Ιωαννίνων, στα Αστυνομικά Τμήματα Κήπων, Καλπακίου και Μεγάλης Γότιστας, στην Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων, στους δήμους Τύμφης, Κεντρικού Ζαγορίου και Ανατολικού Ζαγορίου, καθώς και στις κοινότητες Παπίγγου και Βοβούσας, ζητώντας τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της αρχαιοκαπηλίας στους ναούς της περιοχής Ζαγορίου.Όπως σημειώνεται στο έγγραφο, κρίνεται αναγκαία η άμεση λήψη μέτρων θωράκισης των μνημείων και προστασίας των εικόνων και κειμηλίων, ενώ παρακαλείται η Μητρόπολη να επιστήσει την προσοχή στις εκκλησιαστικές επιτροπές των ναών. Σύμφωνα με πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ζητηθεί και η συνδρομή του υπουργείου Πολιτισμού.

Μεταφέρει εικόνες η Μητρόπολη
Μια ανάλογη πρωτοβουλία βρίσκεται σε εξέλιξη και από την Μητρόπολη Ιωαννίνων, που έχει αναθέσει σε δύο αρχαιολόγους την καταγραφή των εικόνων και των ιερών κειμηλίων.Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί και φυλάσσονται πάνω από 2000 αντικείμενα με σκοπό να μεταφερθούν σε ειδικό χώρο στο Νησί Ιωαννίνων, που βρίσκεται υπό ανακατασκευή.Σύμφωνα με δηλώσεις του πρωτοσύγκελλου της Μητρόπολης Ιωαννίνων πατέρα Φιλόθεου, στην εφημερίδα «Καθημερινή», δε λείπουν οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών για το ενδεχόμενο απομάκρυνσης ιερών αντικειμένων από τις εκκλησίες.Αίσθηση ωστόσο προκαλεί και η άποψη που εκφράζει, σχετικά με τη σύνδεση του θρησκευτικού τουρισμού με τα φαινόμενα των διαρρήξεων. «Η υπερπροβολή του αμύθητου πολιτιστικού πλούτου της Ηπείρου για λόγους τουριστικής ανάπτυξης απέβη μεγάλο λάθος, από τη στιγμή που δεν φροντίσαμε πρώτα να τον διαφυλάξουμε ως οφείλαμε, ούτε καν να τον καταγράψουμε», τονίζει χαρακτηριστικά.

Αντίγραφα προτείνει ο Νομάρχης
Τέλος, ο Νομάρχης Ιωαννίνων Αλέξανδρος Καχριμάνης έχει καλέσει τις εκκλησιαστικές επιτροπές, τους δήμους και τις κοινότητες να εξετάσουν τη δυνατότητα αντικατάστασης των πρωτότυπων εικόνων με αντίγραφα, τονίζοντας μάλιστα πως η λύση αυτή δεν έχει μεγάλο κόστος.Μάλιστα, σε πιλοτικό στάδιο η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση έχει αναπαράγει σειρά εικόνων από το τέμπλο της Ιεράς Μονής Ζωοδόχου Πηγής στο Ανθοχώρι, με τις πρωτότυπες να φυλάσσονται πλέον σε ασφαλές μέρος.